Hát văn 36 giá hầu đồng là một nghi thức lễ nhạc (hát chầu văn) trong hoạt động tín ngưỡng dân gian và tôn giáo cổ truyền đặc sắc của Việt Nam, thờ nữ thần mẹ Đạo Mẫu. Có thơ rằng:
" Khen ai khéo vẽ sự lên đồng
Một lúc lên ngay sáu bảy ông
Sát quỷ, ông dùng thanh kiếm...gỗ,
Ra oai, bà giắt cái...khăn hồng.
Cô giương tay ấn, tan tành núi,
Cậu chỉ ngọn cờ cạn rốc sông..."
Tản Viên Sơn Thánh (Thánh Tản) tục gọi "Sơn Tinh" là một Sơn Thánh trong truyền thuyết dân gian Việt Nam, vị thần cai quản núi Tản, Ngài là một trong bốn vị thánh bất tử của tín ngưỡng dân gian Việt, gọi là Tứ bất tử (Tản Viên Sơn Thánh, Phù Đổng Thiên vương, Chử Đồng Tử và Công chúa Liễu Hạnh) Thánh Tản được xem là hàng đệ nhất trong 4 vị thần này.
Nhà Đường -Trung Quốc đã coi dãy Tản Viên Ba Vì như một đầu rồng hùng mạnh, còn thân rồng chạy suốt tới phương nam (dãy Trường Sơn ngày nay). Để Nước Nam không thể phát Vương, vua Đường đã cử Cao Biền (vị tướng kiêm phù thủy) dùng pháp thuật cho đào một trăm cái giếng xung quanh chân núi Ba Vì để trấn yểm tà triệt long mạch. Nhưng cứ đào gần xong giếng nào thì giếng đó lại bị sập, nên đành phải bỏ cuộc bởi dãy núi thiêng của nước Đại Việt.
Nghe hát chầu văn 36 giá đồng tại đền thờ Tản Viên Sơn Thánh Hà nội giúp ta thư thái và chiêm nghiệm "thường khai diễn ra vào những dịp xuân sang sau tết Nguyên Đán". Thiết nghĩ bất kể đức tin, tôn giáo thế nào, là người Việt, ai cũng nên mục sở thị một lần!